Vizelerimden dolayı uzun zamandır siteme yazı ekleyemiyordum. Bugün sizlere geçen sene araştırmış olduğum Linux işletim sistemi hakkında bilgiler vereceğim. Daha çok Windows işletim sistemiyle karşılaştırma yaparak Linux’un avantajları ve dezavantajlarını anlatacağım.Bunun yanı sıra Linux’un Türkiye’deki ve dünyadaki konumuna da değineceğim. Öncelikle genelde yanlış bilinen bir şeyi belirteyim; birçok kişi Linux, Pardus, Debian’ı… farklı işletim sistemi olarak biliyor. Pardus, Debian, Ubuntu,Mint, Fedora vb. işletim sistemleri zaten aynı zamanda Linux işletim sistemidir. Nasıl Windows’un xp, vista, 7 gibi sürümleri varsa; Linux‘un da bu şekilde sürümleri var.
LINUX HAKKINDA GENEL BİLGİ
· Linux, serbestçe dağıtılabilen, çok görevli, çok kullanıcılı UNIX işletim sisteminin türevidir.
· Linux, internet üzerinde ilgili ve meraklı birçok kişi tarafından ortak olarak geliştirilmekte olan ve başta IBM-PC uyumlu kişisel bilgisayarlar olmak üzere birçok platformda çalışabilen ve herhangi bir maliyeti olmayan bir işletim sistemidir.
· Linux, temel olarak Finlandiya Üniversitesinde öğrenci olan Linus Torvalds’ın ve internet üzerinde meraklı bir çok yazılımcının katkıları ile geliştirilmiştir.
· Linux gelişimi açık bir şekilde yapılmaktadır. Bunun anlamı, işletim sisteminin her aşaması açık olarak internet üzerinde yayınlanmakta, dünyanın dört bir yanında kullanıcılar tarafından test edilmekte, hataları ve eksiklikleri tespit edilerek düzeltilmekte ve geliştirilmektedir.
NEDEN LINUX?
Virüsleri unutun: Bilgisayarınız kendiliğinden kapanıyorsa, anlamsız bir şekilde reklam pencereleri karşınıza çıkıyorsa, mailleriniz sizden habersiz tüm listenize gidiyorsa bilgisayarınızda virüs var demektir. Bunu sebebi de bilgisayarınızda Windows işletim sisteminin kurulu olmasıdır. Trojan tarzı zararlı yazılımlar genellikle Windows işletim sistemi için yazılırlar. Çünkü dünyada daha yaygın olarak kullanılmaktadır. Korsanlar da daha fazla hasar yapmak için Windows’a göre zararlı yazılım üretirler. Linux akıllı bir yetkilendirme yönetimine sahiptir. Windows, sistemde istediğini yapabilme yetkisine sahiptir. Yani sistem klasöründen istediğiniz klasörü silebilirsiniz. Linux, buna müsaade etmez. Bu da demek oluyor ki siz Windows işletim sisteminde sistem klasöründen bir şey silebiliyorsanız, zararlı yazılımlar da silebilir. İşte bu yüzden Linux’a virüs bulaşma ihtimali çok düşüktür.
Sisteminiz kararsız mı?: Eminim bazılarınız, bilgisayarınız kapatılması gerektiğini söyleyen mavi ekranlarla karşılaşmışsınızdır. Bu durum Windows işletim sistemlerinde sık görülmektedir. Tabi ki hiçbir işletim sistemi mükemmel değildir, illa ki bazı tasarım hatalarına sahip olacaktır. Linux, kolay kolay çökmez ve dayanıklıdır. Birçok Linux kullanıcısı bilgisayarının çöktüğünü hiç görmemiştir.
Linux bilgisayarınızı korur: Windows; trojan, virüs tarzı yazılımların bilgisayarınıza sızmasına izin verir. Windows kullanıcıları bu yüzden bir dizi güvenlik önlemi almaktadırlar. Örnek olarak ; güvenlik duvarı anti-virüs yazılımı anti-adware yazılımı kurulabilir. Tüm bunlara rağmen güvenlik tam olarak sağlanmış olamaz, yine de birçok sorunlarla karşılaşabilirsiniz. Açık Kaynaklı yazılım demek, birden fazla kişinin tüm kodları inceleyebilmesi demektir. Her programcı, kodu indirebilir, inceleyebilir ve güvenlik açığı olabilecek unsurları kolayca görebilir. Böylelikle sistem açıkları kolaylıkla bulunabilir ve en kısa zamanda önlem alınabilir.
İşletim sisteminize niçin 300$ ödeyesiniz?: Yeni aldığınız bilgisayarınız ücretinin yaklaşık dörtte birini işletim sistemine vermektesiniz. Linux ise internetten ücretsiz olarak indirilebilmektedir.
Özgürlük için: Linux gibi açık kaynak(open source) kodlu yazılımlar özgür yazılımlardır. Açık kaynak kodlu yazılımlar sayesinde, proje veya onu destekleyen şirket bittiğinde, kodlar halka açıktır ve programcılar onu geliştirebilir. Eğer proje sizin çok işinize yarıyorsa kendiniz bile geliştirebilirsiniz.
Sisteminizi kurduktan sonra niçin daha fazla araç kurasınız?: Windows işletim sistemini kurduktan sonra ofis programlarını veya pdf dosyalarını açmak için ayrıca programlar yükleyip kurmanız gerekmektedir. Linux kurduğunuzda, bu programları kurmak zorunda kalmadan bir çok şeye sahip olabilirsiniz.
Sürücü yüklemekle uğraşmayın: Yeni donanım parçaları, işletim sistemi CDsi ile birlikte gelir. Bu CDde, sürücü(driver) adı verilen çok ufak bir parça yazılım bulunur. Donanımınızın sürücüleri yüklenmedikçe Windows bilgisayarınızda çalışmayacaktır. Linux ayrı sürücülere ihtiyaç duymaz. Linux’un tüm sürücüleri Linux çekirdeğiyle birlikte, sistemin temeliyle beraber gelir.
Yazılımınızı tek bir tık ile güncelleyin: Windows işletim sistemi, “Windows Update” adlı, sisteminize uygun olan en son güncellemelerin yapılmasını sağlayan pek kullanışlı, güzel bir araca sahiptir. Fakat Microsoft’a ait olmayan yazılımlarınızı bu şekilde güncelleyemezsiniz. Linux’un bilgisayarınızdaki her yazılımı güncelleyen, yeni yazılımlar yüklemenizi kolaylaştıran “Paket Yöneticisi” adlı kullanışlı bir uygulaması vardır. Bunun için yapmanız gereken tek şey oradaki “Güncellemeleri Kur” butonuna tıklamaktır.
Niçin bedava yazılımı kullanabiliyorken, yasa dışı kopyalayayım?: Gerçekçi olmak gerekirse insanların çoğu yasa dışı kopyalanmış yazılımları kullanıyorlar. Yazılımların dağıtımcıları, genelde bu durumdan doğal olarak pek hoşlanmaz ve bu yasa dışı kullanıcıları kısıtlamak, hatta mümkünse cezalandırmak için çaba gösterirler. Eğer Linux kullanıyorsanız, büyük ihtimalle tüm yazılımlarınız ücretsizdir. Genelde tüm ücretsiz yazılımlar, ücretli olanların yerini başarıyla doldurabilirler.
Masaüstlerinde yeni çağa atlayın: Windows Vista ile tanıtılan 3D ve transparanlık özellikleri hoşunuza gitmiş olabilir. Linux’ta daha iyisini bulabilirsiniz ve daha az sistem ihtiyacıyla karşılayabilirsiniz.
Çevre için de bir şeyler yapın:Windows ve Mac OS işletim sistemleri plastik bir kap içinde satılır ve dünyada milyonlarca hatta milyarlarca bu işletim sistemlerini kullanan insan olduğunu düşünürsek çevreye büyük bir zarar verdiğini görebiliriz. Linux, internetten indirilebildiği için böyle bir sıkıntı yoktur.
Ücretsiz ve sınırsız desteğin keyfini çıkarın: Bir sorunla karşılaştığınızda, Google’ da “Linux yardım” ve ya “Linux -kullandığınız dağıtım-” şeklinde aramalar yaparak istediğiniz bütün bilgilere ulaşabilir ve yardım alabilirsiniz.
Hataları bildirin ve takip edin: Açık kaynaklı yazılımların (Linux dağıtımları da dahil) birçoğunun hata takip sistemleri vardır. Program geliştiricileri size yardımcı olacaktır, bununla beraber hatayı çözmelerine yardımcı olacak fazladan bazı soruları size sorabilirler. Hatanın ne zaman giderileceğinden haberdar olacaksınız ve yeni versiyonu nasıl alacağınızı bileceksiniz. Sorun sizin sisteminizde çözüldüyse, herkesin sisteminde de çözülecektir.
Disk birleştirmekle uğraşmayın: Windows işletim sistemlerinde disk birleştirmeye ihtiyaç duyulur. Dilerseniz kısaca disk birleştirme işleminden bahsedeyim. Çok büyük boyuttaki dosyalar depo edilemeyeceği için parçalanarak depo edilirler. Bu da bilgisayarın yavaşlamasına neden olur. Bu işlemi Clean cleaner, advanced system carier gibi programlarla bu işlemi yapabilirsiniz. Örnek vermek gerekirse, 10 adet çekmeceye 10 tane kitap koydunuz, ve bu kitapları geri alacaksınız, bunun için 10 çekmeceyi teker teker açıp almanız gerekmektedir. İşte bu işlemle tek çekmeceler birleştirilir ve tek bir çekmeceden 10 kitabı da alırsınız. Yani işinizi daha kısa sürede bitirebilirsiniz. Disk birleştirme işlemi de bilgisayarları bu şekilde hızlandırmaya yarar. Linux’ta disk birleştirme işlemine ihtiyaç duyulmaz.
Kendi ülkenize ve diğer ülkelere yardım edin: Microsoft bir ABD şirketidir ve Onun ürünlerini kullandığınızda yalnızca ABD ekonomisine yardım etmiş olursunuz. Fakat, özgür yazılım ile ülkenizin ekonomisi gelişebilir, çünkü özgür yazılım sayesinde birçok şirket özel çözümler, teknik destek, danışmanlık vb. hizmetler vermeye başlayacaktır.
Kaliteli müzik çalarlarınız olsun: Linux bir çok müzik çalıcısına sahiptir.Örnek: AmaroK, Rhythmbox, Banshee vb.
Şimdilik Windows’a bağlı kalmayı gerektirecek birkaç konu:
Sahipli yazılım: Birçok yazılım firması fazla Linux kullanıcısı olmadığı için, Linux’a uyumlu yazılım üretmezler. Bu da Linux için bir dezavantaj diyebiliriz.
Desteklenmeyen oyunlar: Oyun firmaları daha çok Windows işletim sistemi için oyun üretirler. Bu yüzden birçok oyun, Linux’ta çalışmaz. Eğer oyunların sizin için çok önemli olduğunu düşünüyorsanız Windows’a bağımlı kalmak zorundasınız.
Donanım sıkıntısı: Birçok donanım parçası Linux ile birlikte düzgün bir şekilde çalışmasına rağmen, çok yeni donanımlar (birkaç aylık) bazı durumlarda Linux için henüz desteklenmemiş olabiliyor. Yazılım üreticileri gibi, donanım üreticileri de Linux kullanımını çok az olarak değerlendiriyor ve çıkardıkları donanımlar için Linux sürücüleri sağlama zahmetine girmiyorlar. Linux geliştiricileri bu konu için çalışıyorlar, fakat biraz zaman alıyor.
TÜRKİYE’DE LINUX
· Linux, 1998 yılında tüm dünyada yayılma sürecine girerken, Türkiye’de ise Linux’a karşı başlıca çekinceler vardı. Şimdi de pek farkı olduğu söylenemez. Türkiye’de çok az kişi Linux kullanıyor. Hatta birçok kişinin Linux diye bir işletim sistemi olduğundan haberi bile yok. En büyük sebebi ise bazı elzem ihtiyaçları karşılayamaması.· Tahminlere göre Türkiye’de 100.000 Linux kullanıcısı mevcut. Ayrıca Linux işletim sisteminin Pardus sürümü Türkiye’de geliştirilmektedir.
DÜNYADA LINUX
· Linux, dünya ülkelerinde hızla yayılıyor.
· Avrupa’da Almanya, İngiltere ve Fransa Linux’u ulusal işletim sistemi olarak kabul ediyor.
· Çin ise, Linux’u ulusal işletim sistemi olarak kabul edip, kamu kurumlarında Linux’un kullanımını zorunlu hale getirmiş durumda.
TÜRKİYE’DE LINUX KULLANAN BAZI KURUMLAR
· İstihbarat daire başkanlığı
· Milli piyango idaresi
· Başbakanlık, yargıtay gibi bazı devlet kurumları
· IBM Türkiye
· Bazı üniversiteler
· ….
KULLANDIĞIM KAYNAKLAR
· Linux nasıl sayfalarının HOW TO dökümanları
· Whylinuxisbetter.org
· Turkhackteam.org
· Seminer.linux.org.tr
· Shiftdelete.net
· Running Linux, Matt Welsh ve Lar Kaufmann, O’Reilly & Associates
Bu yazım da bu kadar. Umarım faydalı olmuştur sizler için, ayrıca şuradan bu konu ile ilgili power pointte hazırlamış olduğum Linux sunumumu indirebilirsiniz.
link kırık aq.. ana sayfaya yönlendiriyor:D
Gerçekten çok güzel bir sunum olmuş teşekkürler.
Gerizekalı adsız, "şuradan"a tıklayacaksın mal…
Rica ederim hüseyin..
adsız a yorum yok… Ama yazı güzeldi, geniş bir anlatım olmuş ama biraz daha açıklayıcı olabilirdi :D:D:D:D:D:D
Senin "açıklayıcı" kavramını anlamış değilim:D Teşekkür ederim:D
Yani biraz daha geniş. Geniş bir anlatım olmuş ama biraz daha geniş olabilirdi demek. Anlatabildim mi?
6 yıl sonra neyin davası bu 🙂